شیوع بیماری کووید ۱۹ بسیاری از تعاملات اجتماعی را محدود کرد. مردم مانند قبل نمی‌توانند در اماکن عمومی حاضر شوند که این شرایط تبعات روانی خاص خود را به همراه دارد. بخشی از اماکنی که دسترسی به آنها در دوران همه‌گیری بیماری کرونا محدود شد، مساجد و زیارتگاه‌ها بودند؛ جایی که پیش از این مردم برای کسب آرامش و مناسک عبادی و معنوی به آنجا می‌رفتند، برای حفظ جان انسان‌ها تعطیل شد. باید اشاره کرد خدمات مساجد هم در این شرایط به‌ضرورت جامعه تغییر کرد، مساجد تبدیل به پایگاهی برای ضدعفونی محلات شهر و کمک به شهروندان شد.
در چنین شرایطی، بسیاری از اقدامات که پیش از این در جمع اتفاق می‌افتاد، محدود به خانه و کنج خلوت فردی شد. شاید سخت‌ترین آنها برگزاری مراسم ختم برای رفتگان باشد. افرادی که غم خود را با نزدیکانشان شریک می‌شدند و به این شکل می‌توانستند از پس تحمل سختی‌ها برآیند، تنها شدند. البته پیشرفت تکنولوژی و فضای مجازی به برقراری ارتباط‌ها کمک کرد.
با ورود به ماه مبارک رمضان، نیاز به حضور در مساجد و اماکن مذهبی بیش از پیش احساس می‌شود. مردم پیش از این در اماکن مذهبی گرد هم جمع می‌شدند و دعا می‌خواندند؛ مراسمی که در این روزها سخت و خطرناک به نظر می‌رسد.
اما باورهایی درباره نحوه دعا و مناجات خواندن در اذهان مردم وجود دارد. مانند این که دعا خواندن و نیایش و استغفار باید در مسجد یا هیئت باشد، یا حتماً باید در جمع و مکانی عمومی انجام شود. برخی از این موارد را با یک استاد حوزه و دانشگاه در میان نهادیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدعلی ایازی، استاد حوزه و دانشگاه درباره ثواب خواندن دعا در جمع و به‌صورت انفرادی به خبرنگار ایرناپلاس گفت: به نظر من ثواب دعا خواندن در جمع بیشتر است، اما دعا کاری است که هرکس به‌تنهایی هم می‌تواند آن را انجام دهد.
او درباره اینکه آیا شیوه دعا خواندن می‌تواند مانند مداحی با صدای بلند و آشکارا باشد یا خلوت و سکوت و آرامش می‌طلبد، با اشاره به اینکه خواندن دعا و مداحی دو عمل متفاوت با هم هستند، توضیح داد: هرکس می‌تواند برای خود دعا بخواند و لزومی ندارد افراد با صدای بلند دعا بخوانند یا به شکل مداحی این عمل را انجام دهند. البته اگر فرد صدای خوبی دارد و در این کار مهارت داشته باشد، بهتر است دعا را با صدای بلند بخواند، اما افراد باید توجه داشته باشند اگر بلند دعا خواندن موجب سلب آسایش دیگران شود، فایده‌ای نخواهد داشت.
به گفته این استاد دانشگاه، عمل کردن، بر دعا خواندن اولویت دارد و اگر فرد به‌جای دعا خواندن، دست به عمل بزند، تأثیر بیشتری هم خواهد داشت.
بشر در برابر خواست خدا نمی‌تواند کاری کند
شاید یکی از آثار شیوع بیماری کووید ۱۹، انجام مناسک به‌صورت عمیق‌تر از گذشته است. مردم بنابر نیاز روحی و روانی خود به سمت تعظیم مناسک کشیده شدند. اینها در حالی است که همواره در کشورمان شاهد بلاهای زمینی و آسمانی گوناگون مانند سیل، زلزله و ... هستیم. از ایازی درباره چگونگی این روند پرسیدیم که چرا دعاهای مردم مستجاب نشده و تا این اندازه دچار بلا هستیم، او در پاسخ با اشاره به اینکه چنین سؤالی می‌تواند «ناشکری» تلقی شود، توضیح داد: اتفاق‌هایی مانند سیل و زلزله که این روزها شاهد آنها هستیم، خواست خداست و بشر در برابر آن نمی‌تواند کاری کند، ما نباید اصلاً وارد این مسائل شویم.
به گفته این استاد دانشگاه، دعا بر انسان تأثیر می‌گذارد و می‌تواند از انسان در برابر بلا محافظت کند.
نظر شما